Zdolność kredytowa to szerokie pojęcie i nie ma jednej obiektywnej definicji zdolności kredytowej – każdy bank ocenia to inaczej.
Maksymalna kwota, jaką można pożyczyć zależy od indywidualnych warunków panujących w danym banku, jak też od ryzyka, jakie dany bank jest w stanie zaakceptować. W efekcie, może się zdarzyć, że w jednym banku możesz mieć zdolność kredytową na daną kwotę, a w innym możesz jej nie mieć. Efektem jest także różnica w warunkach kredytów – jeżeli masz gorszą sytuację finansową, to nawet jeżeli bank udzieli ci kredytu, musisz liczyć się z gorszymi warunkami – bank w ten sposób rekompensuje sobie wyższe ryzyko, jakie ponosi, wyższymi przychodami z kredytu.
Podstawowe czynniki, które banki biorą pod uwagę, oceniając zdolność kredytową wnioskodawcy to:
- okres, na jaki chcemy wziąć kredyt – im dłuższy, tym łatwiej go dostaniemy,
- poziom miesięcznych dochodów (im większe, tym lepsza zdolność kredytowa),
- sposób uzyskiwania dochodu (najkorzystniej oceniana jest umowa o pracę na czas nieokreślony, gdyż jest uważana za najbardziej stabilną formę zatrudnienia; tym niemniej, szansę na kredyt mają także osoby zatrudnione w inny sposób, np. na umowę zlecenie lub prowadzące samodzielną działalność gospodarczą),
- wkład własny,
- zobowiązania kredytowe tj. czy posiadamy inne kredyty (w tym także limity kredytowe na rachnkach, karty kredytowe. Posiadane zobowiązania kredytowe obniżają zdolność kredytową,
- jak wysokie są koszty utrzymania kupowanego mieszkania oraz jaka jest kwota stałych miesięcznych wydatków,
- ilość osób jest gospodarstwie domowym.
- wiek oraz wykonywany zawód.
Rekomendacja S wprowadziła restrykcje przy obliczaniu zdolności kredytowej – zdolność kredytowa, a więc maksymalna kwota kredytu, w przypadku kredytów na okres dłuższy niż 25 lat, jest obliczana dla okresu 25-letniego. Tak więc nawet jeżeli Twój kredyt ma być spłacany przez 40 lat, dzięki czemu rata będzie niższa, maksymalna możliwa kwota kredytu będzie określona tak, jakby Twój kredyt miał być spłacony szybciej, tj. w okresie 25 lat.
Rekomendacja T mówi, że jeśli dochód mieści się poniżej średniej krajowej, miesięczne raty kredytów i innych zobowiązań finansowych łącznie z ratą kredytu, który chcesz zaciągnąć, nie mogą przekroczyć 50% dochodów netto. Jeśli zarobki są wyższe, poziom ten nie może przekroczyć 65%.
Wpływ na zdolność kredytową ma również rodzaj raty, według której spłąca się kredyt:
- kredyt ratach równych – raty są wtedy takie same co miesiąc (wyższa zdolność kredytowa)
- kredyt w ratach malejących – ten rodzaj kredytu powoduje, że raty są wysokie na początku okresu kredytowania, ale szybciej spadają, ponieważ kapitał, od którego naliczane są odsetki, szybciej się zmniejsza (niższa zdolność kredytowa).
